શું તમે જાણો છો કે ભારતમાં એક એવી ટ્રેન છે જેમાં તમે ફ્રીમાં મુસાફરી કરી શકો છો? જો તમે તેના વિશે નથી જાણતા તો તમને જણાવી દઈએ કે હિમાચલ પ્રદેશ અને પંજાબની બોર્ડર પર એક એવી ટ્રેન ચાલે છે જેમાં મુસાફરોને મુસાફરી કરવા માટે ટિકિટ લેવાની જરૂર નથી. આ ટ્રેન ફક્ત ભાખડા ડેમ માટે દોડે છે. તમારે ડેમ જોવા જવું હોય તો તમે આ ટ્રેનની મુસાફરીનો આનંદ માણી શકો છો.
આ ટ્રેન ખાસ તો ભાખડા ડેમ વિશે માહિતી આપવા માટે ચલાવવામાં આવે છે. આ ટ્રેનનો હેતુ આવનારી પેઢીને ભાખડા ડેમ વિશે માહિતગાર કરવાનો છે, જે દેશના સૌથી મોટા ડેમ તરીકેનું ગૌરવ ધરાવે છે. આ ટ્રેન ભાખડા બિયાસ મેનેજમેન્ટ બોર્ડ (BBMB) દ્વારા સંચાલિત છે. માત્ર ભાખડા ડેમ જ નહીં પરંતુ આ ટ્રેનનો ટ્રેક બનાવવામાં પણ ઘણી મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડ્યો છે. આ ટ્રેનનો ટ્રેક ટેકરીઓ કાપીને બનાવવામાં આવ્યો છે જેથી ડેમ બનાવવા માટેની સામગ્રી લઈ જવામાં સરળતા રહે.
આ ટ્રેનનું નામ NLDM નાંગલ ડેમ છે.
મફતમાં મુસાફરી
આ ટ્રેન છેલ્લા 73 વર્ષથી સતત દોડી રહી છે. આ ટ્રેન 1949 માં રજૂ કરવામાં આવી હતી અને તે સમયે વરાળથી ચાલતા એન્જિનનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. 1953માં આ એન્જિનોને ડીઝલ એન્જિન દ્વારા બદલવામાં આવ્યા હતા જે ખાસ કરીને અમેરિકાથી આયાત કરવામાં આવ્યા હતા. મહત્વની વાત તો એ છે કે આ ટ્રેનમાં દરરોજ 300 લોકો મુસાફરી કરે છે, જેઓ આસપાસના 25 ગામોમાંથી આવે છે. નાંગલથી ભાખડા જવા માટે ટ્રેન સૌથી શ્રેષ્ઠ માર્ગ હોવાથી આ વિસ્તારોમાં રહેતા વિદ્યાર્થીઓને પણ ખૂબ મદદરૂપ છે. આ ટ્રેનમાં ન તો તમને કોઈ ચાટ-ડમ્પલિંગ વેચનાર મળશે કે ન તો કોઈ TTE. ભારતની આ એકમાત્ર એવી ટ્રેન છે જેમાં તમે ટિકિટ લીધા વગર ફ્રીમાં મુસાફરી કરી શકો છો.
સતત થતી ખોટને કારણે 2011માં આ ટ્રેનની ફ્રી સર્વિસ બંધ કરવાનો વિચાર પણ કરવામાં આવ્યો હતો, પરંતુ બાદમાં નિર્ણય લેવામાં આવ્યો કે આ ટ્રેન ચલાવવાનો હેતુ આવક મેળવવાનો નથી પરંતુ તેની દેશની સંસ્કૃતિ અને વારસો જાળવવાનો છે.
લાકડાથી બનેલા કોચ
આ ટ્રેનની સૌથી ખાસ વાત એ છે કે તેમાં લગાવવામાં આવેલી તમામ બોગી લાકડાની બનેલી છે. એટલું જ નહીં, મુસાફરોને બેસવા માટે કોચની અંદર લાકડાની બેન્ચ પણ છે. ટ્રેનના મોટાભાગના કોચ કરાચીમાં બનેલા છે. આ ટ્રેનમાં ડીઝલ એન્જિનનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. રસપ્રદ વાત એ પણ છે કે એક વખત એન્જીન સ્ટાર્ટ થયા પછી, ફ્લેર પાછું આવે પછી જ બંધ થાય છે. કહેવાય છે કે એક દિવસમાં લગભગ 50 લીટર ડીઝલનો વપરાશ થાય છે. આ ટ્રેન ગ્રામીણ લોકો માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. ભાખડાની આસપાસના ગામો જેમ કે બરમાલા, ઓલિંડા, નેહલા, ભાખડા, હંડોલા, સ્વામીપુર, ખેડા બાગ, કાલાકુંડ, નાંગલ, સલાંગડી, લિદકોટ, જગાતખાના, પરોઈયા, ચુગાઠી, તલવાડા, ગોલથાઈમાં રહેતા લોકો માટે આ ટ્રેન એકમાત્ર રસ્તો છે. .
40 મિનિટની મુસાફરી
નાંગલથી ભાખડા સુધીની 13 કિલોમીટર લાંબી મુસાફરીને કવર કરવા ટ્રેન આશરે 40 મિનિટનો સમય લે છે. આ ટ્રેન નાંગલથી ભાખડા માટે સવારે 7.05 કલાકે ઉપડે છે અને 8.20 કલાકે ભાખડાથી નાંગલ તરફ પાછી રવાના થાય છે. એ જ રીતે આ ટ્રેન બપોરે ફરીથી નાંગલથી 3.05 વાગ્યે ઉપડે છે અને ભાખડા પહોંચે છે અને સાંજે 4.20 વાગ્યે નાંગલ માટે રવાના થાય છે. ટ્રેન 40 કિમી પ્રતિ કલાકની ઝડપે પ્રવાસ કરે છે. શરૂઆતમાં આ ટ્રેનમાં 10 બોગી લગાવવામાં આવી હતી. પરંતુ હવે તેમાં માત્ર 3 બોગી છે જેમાંથી એક બોગી મહિલાઓ માટે અને એક પ્રવાસીઓ માટે આરક્ષિત છે.
તમારી જેવા લાખો ફરવાના શોખીન લોકોની જેમ તમે પણ Tripoto પર તમારા પ્રવાસની તસવીરો અને અનુભવો શેર કરો.
મફતમાં ટ્રાવેલ કરવા માંગો છો? Tripoto પર આવી ક્રેડિટ મેળવો અને પછી તમારા આગામી પ્રવાસમાં હોટેલ બુકિંગ તેમજ વેકેશન પેકેજ મેળવો.
બંગાળી અને ગુજરાતીમાં સફરાનામો વાંચવા અને શેર કરવા માટે Tripoto બાંગ્લા અને Tripoto ગુજરાતી ને અનુસરો.
Tripoto હિન્દી ઇન્સ્ટાગ્રામ પર જોડાઓ અને ફિચર થવની તક મેળવો.
ટ્રાવેલ અપડેટ માટે Tripoto ગુજરાતની ટેલિગ્રામ ચેનલ સાથે જોડાવા માટે અહીં ક્લિક કરો.
આ લેખ અનુવાદિત છે. મુખ્ય લેખ વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો.
દેશ-વિદેશના પ્રવાસ પ્રસંગો અને તમારી મુસાફરીના અનોખા અનુભવો શેર કરો, આ સીવાય અન્ય મુસાફરો ક્યાં જઇ રહ્યા છે અને તેઓ શું કરી રહ્યા છે? તે પણ જાણો. એકબીજાની સાથે ફરીએ અને એક બીજાને ગમતા રહીએ.