તમે સૌએ કદાચ સાંભળ્યું હશે કે દેવભૂમિ દ્વારકા જિલ્લામાં આવેલા શિવરાજપુર બીચને ‘બ્લૂ ફ્લેગ’નું બહુમાન મળ્યું છે. આ બહુમાન એટલે ખાસ છે કારણકે આટલા વિશાળ ભારત દેશમાં માત્ર 10 જ બીચ આ આંતરરાષ્ટ્રીય બિરુદ મેળવી શક્યા છે. આજે આપણે આ તમામ 10 બીચ કયા કયા છે તે વિષે જાણીએ..
સૌથી પહેલા તો મુદ્દાની વાત.
બ્લૂ ફ્લેગ એટલે શું?
ઓકટોબર 2020માં કોપનહેગન, ડેન્માર્કની સંસ્થા ફાઉન્ડેશન ફોર એન્વાયર્મેન્ટ એજ્યુકેશન ઇન ડેન્માર્ક નામની સંસ્થાએ વિશ્વ કક્ષાએ અમુક બીચની યાદી બહાર પાડી હતી જેને ‘બ્લૂ ફ્લેગ સર્ટિફિકેટ’ એનાયત કરવામાં આવ્યું હતું. UNEP, UNWTO, UNESCO, IUCN, ILS, FEE વગેરે જેવી આંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થાઓ થકી કુલ 33 જેટલા માપદંડોના આધારે આ બહુમાન કયા બીચને આપવું તેનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો.
ડિસેમ્બર 2020 માં આ તમામ આઠ બીચ પર બ્લૂ ફ્લેગ ફરકવવાના વર્ચ્યુઅલ કાર્યક્રમ દરમિયાન પર્યાવરણ મંત્રી શ્રી પ્રકાશ જાવડેકરે ઘોષણા કરી હતી કે સ્વચ્છતા પર પૂરતું ધ્યાન આપીને આગામી 3-4 વર્ષમાં દેશમાં અન્ય અનેક બીચને આ બહુમાન મેળવવા લાયક બનાવવામાં આવશે.
બ્લૂ ફ્લેગ પર્યાવરણ અને પ્રવાસન માટે તો ખરું જ, સાથોસાથ દરિયાઈ જીવો માટે પણ ખૂબ જ મહત્વનું અને ફાયદાકારક છે.
બ્લૂ ફ્લેગ બીચની યાદી:
1. કપ્પડ (કેરળ)
2. શિવરાજપુર (ગુજરાત)
3. ઘોઘલા (દીવ)
4. & 5. કાસરકોડ અને પદુંબિદરી (કર્ણાટક)
6. ઋષિકોન્ડા (આંધ્રપ્રદેશ)
7. ગોલ્ડન (ઓડિશા)
8. રાધાનગર (અંદામાન અને નિકોબાર)
9. કોવલમ, તામિલનાડુ
10. ઇડન, પોંડિચેરી
દેશના 9 રાજ્યો અને 4 કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં જૂન 2018 ના વિશ્વ પર્યાવરણ દિને સરકારે ‘I am Saving My Beach’ નામના એક કેમ્પેઇનની શરૂઆત કરી હતી. નાગરિકોના યોગદાન બાદ મંત્રાલયે BEAMS(Beach Environment & Aesthetics Management Services) અંતર્ગત ખૂબ સારું કામ કર્યું હતું જેનું પરિણામ આ 10 બ્લૂ ફ્લેગ સર્ટિફિકેટ છે.
BEAMS ના પરિણામે દેશને આંતરરાષ્ટ્રીય કક્ષાની સ્વચ્છતા ધરાવતા બીચ મળ્યા છે કારણકે તે સમયે 500 મેટ્રિક જેટલો ઘન કચરો એકઠો થયો જેને રિસાઇકલ કરવામાં આવ્યો હતો. પ્લાસ્ટિકમાં 83% જેટલો ઘટાડો થયો હતો.
માહિતી: પર્યાવરણ મંત્રાલય, ભારત સરકાર
.