મુંબઈ નજીક આવેલ પશ્ચિમ ઘાટની સહ્યાદ્રી રેન્જ ના ટ્રેક મુંબઈકરો માટે હજુ પણ અનએક્સપ્લોરડ પ્રદેશ છે.મોટા ભાગ ના કિલ્લાઓ અને ટેકરીઓ જાતે જ એક્સપ્લોર કરી શકાય તેમ છે, પણ અમુક હાઇકીંગ ગ્રૂપ્સ છે કે જે આ પ્રકાર ના ટ્રેક્સ ઓપરેટ કરે છે. મુંબઈ નજીક ટ્રેકિંગ માત્ર કંટાળાજનક શહેરીજીવન થી મુક્તિ જ નથી આપતી પરંતુ ત્યાંના કિલ્લાઓ ની મુલાકાત તમને એઇતિહાસિક મરાઠા સામ્રાજ્ય ના મહત્વ ના કિસ્સાઓ પણ સંભળાવતી જાય છે.
મુંબઈ નજીક ના ટ્રેક્સ :-
૧. કાલસુબાઈ:
કાલસુબાઈ એ સહ્યાદ્રી રેન્જ ની સૌથી ઊંચી ટોચ છે કે જેની ઊંચાઈ ૫૪૦૦ ફીટ છે. તે ભંડારદરા ક્ષેત્ર માં અહેમદનગર અને નાસિક જિલ્લા ની બોર્ડર પાર સ્થિત છે. આ શિખર નું નામ કાલસુબાઈ મંદિર ના નામ પાર થી રાખવામાં આવ્યું કે જે બારેમાસ અનેક યાત્રાળુઓ ને આકર્ષે છે. માર્ગ એકદમ સરળ છે અને રાહત ખાતર દાદરાઓ ની સુવિધા ઉપલબ્ધ છે.
ટ્રેક માટેનું બેઝ વિલેજ : બારી
હાઇકીંગ સમય : લગભગ ૨.૫ થી ૩ કલાક
૨. હરીશચંદ્રગઢ:
આ લિસ્ટ માં પુણે નજીક ના કિલ્લાઓ વિશેષ ઉલ્લેખનીય છે કારણ કે ત્યાં કોઈ પણ પ્રકાર ની બાહ્ય પ્રવૃતિઓ સ્પષ્ટ રીતે જોવા મળતી નથી. અહેમદનગર જિલ્લા માં સ્થિત હરિશચંદ્રગઢ છટ્ટી સદી નો છે અને ટોચ સુધી ની ટૂંકી હાઈક કોંકણ કડ્ડા થી ખુબ જ સુંદર દ્રશ્ય આપે છે. કેદારેશ્વર ગુફાની મુલાકાત લઈ અને તારાઓ ની હેઠળ રાત્રી તો ગાળવી જ પડે ને!
ટ્રેક માટેનું બેઝ વિલેજ: ખિરેશ્વર
મુંબઈ થી બેઝ વિલેજ સુધીનું અંતર: ૧૩૮ કિ.મી
હાઇકીંગ સમય: ૨ કલાક
૩. વાસોટા ફોર્ટ:
મુંબઈ થી સતારા અને આગળ બરનોલી ગામ સુધી ની બસ ની સફર તમને એ જગ્યા એ લઇ જશે જ્યાં થી ટ્રેક ની શરૂઆત થાય છે.મુંબઇ નજીક વસોતા જંગલનો પ્રવાસ એક આનંદકારક કલાકની ફેરી સવારીથી પ્રારંભ થાય છે. આ કિલ્લો સ્વરાજ્ય મિશન દરમિયાન મરાઠા પાયો હતો અને આ વધારો તમને મહારાષ્ટ્રના અવિશ્વસનીય સ્થાનિક ઇતિહાસમાં ડોકિયું કરવાની તક આપી શકે છે.
ટ્રેક માટેનું બેઝ વિલેજ: બરનોલી
મુંબઈ થી બેઝ વિલેજ સુધીનું અંતર: ૨૫૬ કિ.મી
હાઇકીંગ સમય: 3 કલાક
૪. રાજમાચી ટ્રેક:
રાજમાચી કિલ્લો એ એક લોકપ્રિય હાઇકિંગ સ્થળ છે કે જે મુંબઈની નજીક બે મોટા ટ્રેક સાથે છે. પહેલી ટ્રેઇલ લોનાવાલાથી શરૂ થાય છે અને તે પ્રમાણમાં લાંબી છે. બે દિવસ જેટલો સમય આ ટ્રેક માટે અનુકુલ છે. બીજી ટૂંકી ટ્રેઇલ ઉધવેવાડીથી શરૂ થાય છે અને 4 કલાક જેટલો સમય લાગી શકે છે. તમે સુપ્રસિદ્ધ કોન્ડેન ગુફાઓની મુલાકાત પણ લઈ શકો છો. ટ્રેઇલ સારી રીતે ચિહ્નિત થયેલ છે અને કોઈ પણ માર્ગદર્શક વિના આ ટ્રેક પૂર્ણ કરી શકાય છે.
ટ્રેક માટેનું બેઝ વિલેજ: ઊધેવાડી
મુંબઈ થી બેઝ વિલેજ સુધીનું અંતર: ૯૪ કિ.મી
હાઇકીંગ સમય :૪ કલાક
૫. સંધાન વેલી:
આ અતુલ્ય હાઇકિંગ સ્થળ રાતનગઢ નજીક પશ્ચિમ ઘાટમાં છુપાયેલું છે. ભંડારદરા ક્ષેત્રમાં 200 ફીટ ઊંડી આ તંગ ખીણ દરેક પ્રકૃતિપ્રેમીઓનું ધ્યાન ખેંચી રાખવા માટેનું એક સુંદર લેન્ડસ્કેપ છે. તમે બેઝ પર પહોંચવા માટે નીચે પ્રયાણ કરી શકો છો. તો ચાલો ઘાટી માં ફક્ત 4 થી 5 ફૂટ ઊંડા પાણીમાં ચાલીયે અને રોમાંચમાં વધારો કરીયે.
ટ્રેક માટેનું બેઝ વિલેજ: સામરાદ
મુંબઈ થી બેઝ વિલેજ સુધીનું અંતર: ૧૮૨ કિ.મી
૬. કુલંગ ટ્રેક:
મુંબઇ નજીક અન્ય ટ્રેકથી વિપરીત, સહ્યાદ્રીઝની અલંગ મદન કુલંગ રેન્જમાં આ ટ્રેકિંગને સૌથી પડકારજનક ટ્રેઇલ તરીકે ગણવામાં આવે છે. જ્યારે તમે મુંબઇથી નાસિક જતા હો ત્યારે ત્રણ પહાડી કિલ્લાઓનો ભયંકર નજારો જોઇ શકાય છે. સહ્યાદ્રીઝના આ ક્ષેત્રમાં ચઢાણ કરવું એ ચઢવાની સારી કુશળતા માંગી લે છે અને કુલંગની ટ્રેકિંગ અન્ય બે કરતા પ્રમાણમાં સરળ છે.
કુલંગ જવાના બે ટ્રેકિંગ રૂટ્સ છે.
રસ્તો 1: ઇગતપૂરીથી કુલંગ વાયા ઘોટી અને અંબેવાડી
રસ્તો 2: ઇગતપુરીનો પ્રારંભ બહુલી ગામથી થાય છે, જ્યાંથી કુરંગવાડી તરફનો ટ્રેક 4 કલાક લે છે. બીજો 1 કલાકનો પ્રવાસ તમને કુલાંગ બેઝ પર લઈ જશે.
7. ટિકોના કિલ્લો:
પુણેથી એક કલાકના અંતરે, ટિકોણા કિલ્લો એક આહલાદકસ્થળ છે જે મુંબઈની નજીકમાં નો એક ટ્રેક છે. પવના તળાવ તરફ આવેલી આ પિરામિડ આકારની ટેકરી છે જે તમારી નજરને દૂરથી જ પકડે છે. કિલ્લાની તમારી મુલાકાત વખતે હાઇકર્સ નજીકના તુંગ કિલ્લાને પણ એક્સપ્લોર કરી શકે છે. માર્ગ પરના માર્ગદર્શકો તમને આ પ્રદેશના વનસ્પતિ અને પ્રાણીસૃષ્ટિ પર વિગતવાર માહિતી આપશે. ઇતિહાસમાં પવાના માવલ ક્ષેત્રમાં મરાઠા-મોગલ સત્તાના ઝગડા દરમિયાન કિલ્લાને ઘણું વ્યૂહાત્મક મહત્વ હતું.
ટ્રેક માટેનું બેઝ વિલેજ: પેઠ તીકોના
મુંબઈ થી બેઝ વિલેજ સુધીનું અંતર: ૧૧૧ કિ.મી
હાઇકીંગ સમય :૧.૫ કલાક
૮. લોહાગડનો કિલ્લો:
લોહગઢ ના કિલ્લો તરીકે ઓળખાતો આ કિલ્લો એક એવો કિલ્લો છે જે પશ્ચિમના ઘાટોમાં ૪૮,૩૩૪૮૪૮ ફૂટની ઊંચાઈ એ છે. ફાયર પોઇન્ટ તરીકે તે નિર્ણાયક સ્થળ હતું અને શિવાજી મહારાજે આ કિલ્લાનો ઉપયોગ તેની તિજોરી તરીકે કર્યો હતો. કિલ્લો મુંબઇ-પુણે હાઇવે દ્વારા જોડાયેલ છે. આ ફોર્સ્ટ વિસાપુરથી પણ જોડાયેલ છે, જે એક ટ્રેકિંગ સ્પોટ પણ છે.
મુંબઇથી લોહાગડનું અંતર: ૯૪કિ.મી.
આવા અતુલ્ય લેન્ડસ્કેપથી ઘેરાયેલા મુંબઇકરો છે ને ખુબ આશીર્વાદિત છે હો! શું તમે મુંબઇ નજીક કોઈ ટ્રેક પર ગયા છો જેનો ઉલ્લેખ આ સૂચિમાં નથી? તો ચાલો કોમેન્ટમાં.