કોટડા બાવીસી મંદિર

આ વાતની સૌને ખબર પડી ને અરેરાટી થઈ પડી. પછી બાંયાબેન સાથે ત્રણેય નાની બહેનોએ પ્રતિજ્ઞા કરી કે, આપણે લગ્ન કરશું નહીં, રોઝ સ્‍વરૂપમાં પલટાયેલા પિતાને સાચવીશું. બીજાં ચારણોએ તેમને ઘણું સમજાવ્‍યા, પણ ચારેય બહેનો પોતાની ટેકમાં અડગ રહી.

સમય જતા એવી ઘટના બની કે, પ્રભાસ પાટણનાં રાજાની ફુલવાડીને આ રોઝે ખેદાન મેદાન કરી. બાવળાના નેસમાંથી સવારે છૂટેલ રોઝ રાજાની વાડીમાં રંજાડ કર્યો. આથી તે રાજાએ પ્રતિજ્ઞા લીધી કે, એ રોઝનો અંત ન કરું, ત્‍યાં સુધી રાજધાનીનાં અન્ન-જળ હરામ, ત્‍યાં લગી અહીં પગ નહીં મૂકું. આ તરફ રાજાનું લશ્‍કર સાબદુ થયું. રોઝને પકડવા આવેલ રાજા તેની પાછળ પડયો. બાવળા નેસમાં પગેરૂ મળ્‍યું. રાજા ચારણોને ધમકી આપીને પાછો ફર્યો. બાંયાબેને નક્કી કર્યુ કે, હવે આ ધરતી છોડવી. અડધી રાત્રે ઘરવખરી ગાડા, પાડા, ઊંટ માથે લાદી સૌ ચારણોએ ઉચાળા ભર્યા.

માણાવદરની પશ્ચિમ દિશાએ આવેલ મીતી નામના ગામે આ ચારણોનું વાંઢીયુ પહોંચ્‍યું. ભેંસો ઓત્રાળે ચડી એટલે સૌ દોણા – વલોણા કરવા લાગ્‍યા. મીતીનો ચારણ – દાયરો રાજી થયો. રોકાયો પણ પ્રભાસનાં વાજા ઠાકોરને આ વાવડ મળ્‍યાને બાંયાબેને સૌને આદેશ આપ્‍યો – ઉચાળા ભરો. ચારણો તો વાજા ઠાકોરને ભરી પીવા તૈયાર હતા, પણ આઈએ રોકયા.

મીતી છોડી, બરડાડુંગરનાં આભપરાથી આથમણે બે ગાઉ છેટે રોઝડા ગામની ધીંગી ધરતી ગમી, તેઓ ત્યાં રોકાયા. વન – વગડામાં આથડતો રાજા રઘવાયો થયો હતો. રાજાના માણસોએ તેને સમાચાર આપ્યા એટલે રાજા રોઝડાની સીમમાં આવ્‍યો. રાજા જેને શત્રુ ગણતો હતો તે રોઝને જોયો. રાજાએ ઘોડો દોડાવ્‍યો ને તીર છોડયુ. તે રોઝ ઘાયલ થયો પણ છટકી ગયો.

બાંયાબેને તે ઘાયલ રોઝને જોતા જ ઠરાવ્‍યું કે, કાળમુખો રાજા અહીં આવી પહોંચ્‍યો છે. તેમણે ફરીથી ઉચાળા ભર્યા ને વેણુ નદીને કાંઠે લાખણશીને ટીંબે આવી વસ્‍યા. ત્યાં સલામતી હતી, શાંતિ હતી, સુખ હતું. આ તરફ રાણીએ રાજાને સમજાવ્‍યો, પણ તે માન્‍યો નહિ.

રાજાના જાણભેદુઓએ કોટડામાં પેલો રોઝ હોવાના સમાચાર આપ્‍યા. સાંજનું ટાણું હતું ને અજાણ્‍યો મુલક હતો. રાજા ત્‍યાં આવ્‍યો હવનાષ્‍ટમીનો પવિત્ર દિવસ. આઠમનો ઉજળો દિવસ. નેસમાં માતાજીના હવનની તૈયારી ચાલી રહી હતી. વિદ્વાન બ્રાહ્મણો, કોટડા ગામના લોકો, સાધુ – સંતો ત્યાં આવ્‍યા હતા. બપોરે બીડું હોમવાનું હતું.

આ બાજુ રઘવાયો રાજા નદી કાંઠે પેલા રોઝને ગોતે છે. ‘મારૂં કે મરૂં’ નું ઝનૂન તેના માથે સવાર હતું. તે રોઝ નદીએ પાણી પીવા આવ્‍યો ને રાજાને ત્યાં ભાળતા ભાગ્‍યો. રાજાએ તેની પાછળ ઘોડો દોડાવ્યો. નેસમાં આનંદ – મંગળ વરતાઈ રહ્યા હતા. બાંયાબેન બીડું હોમવાની તૈયારી માં હતા કે હાંફતો રોઝ આવી પૂગ્‍યો. તેની પાછળ હાથમાં ભાલુ લઈને રાજા પણ આવી પૂગ્યો. બાંયાબેને પડકારો કરી તેને વાર્યો ને ભાલુ છૂટયું. ત્યાં યજ્ઞવેદી પાસે જ રોઝ ઢળી પડયો.

બાયાબેનનાં શ્રાપથી રાજા તે જ ક્ષણે પથ્‍થર બની ગયો. પછી બાંયાબેન સહિત ચારેય બહેનોને સત્‌ ચડયું, તેમજ બીજી અઢાર ચારણ કન્‍યાઓને પણ સત્‌ ચડયું. સૌએ તેમને હાથ જોડી એવું ન કરવા વિનવણી કરી, પણ બીજો કોઈ ઉપાય ન હતો. બાવીસ ચીતાઓ પર ‘જય અંબે જય અંબે’ ના ગગનભેદી નાદ વચ્‍ચે યોગાગ્નિ પ્રગટાવી બાવીસ બહેનો અમરલોક સીધાવ્‍યા. ઢોલી મીર તથા તેની બે સ્ત્રીઓ નિર્જીવ થઈ ઢળી પડયા. આમ એક રાજાનાં અપકૃત્‍યથી હવનાષ્‍ટમીનાં પવિત્ર દિવસે ટેક અને સત્‌ની વેદી પર બાવીસ ચારણ કન્‍યાઓએ બલિદાન આપ્‍યા.

આજે મંદિરમાં ખાંભીરૂપે વિરાજતા બાવીસી માતાજી પોતાના ભક્તો પર અમીદૃષ્‍ટિ વરસાવતા અનેક પરચા આપે છે. તે ભક્તોને મન વાંછિત ફળ આપે છે. એક સમયે અહીં માત્ર બાવીસ ખાંભી ખુલ્લી ભોમમાં હતી. એક વાર યાત્રાએ નીકળેલા સંત શ્રી ધનરાજગીરી અહીં રોકાયા હતા. તેમણે જગ્‍યાને જાગતી કરી. તેમની વિદાય બાદ હાલમાં મહંત શ્રી રમેશગીરી ધનરાજગીરીએ આ પવિત્ર સ્‍થાનકનો સારો એવો વિકાસ કર્યો છે.

અહીં ભવ્‍ય મંદિર, વૃક્ષોની ઘટાઓ, યાત્રાળુઓ માટે શીતળ પેટા જળ, ઉતારા માટેની સુંદર વ્‍યવસ્‍થા, જમણવાર માટેના હોલ વગેરે શકય તમામ આધુનિક સુવિધાઓ છે. મંદિર પરીસરનું વાતાવરણ સંપૂર્ણપણે નૈસર્ગિક છે. આ જગ્‍યામાં ગૌમાતાઓની સેવા, પક્ષીને ચણ અને યાત્રાળુઓને આદર મળે છે. ખળખળ વહેતી વેણુ નદીના તટ પર શ્રી બાવીસી માતાજીના દર્શને અસંખ્‍ય શ્રદ્ધાળુઓ આવે છે.

🙏🙏જય માતાજી 🙏🙏